แผนแม่บทการบริหารงานยุติธรรมแห่งชาติ พ.ศ.2558-2561

หลักการสำคัญของแผนแม่บทการบริหารงานยุติธรรมแห่งชาติ คือ นำสภาพความเป็นจริง ความต้องการของประชาชนเป็นตัวตั้ง และหลักการสากลนำมาเป็นหลักสำคัญในการกำหนด โดยมีเป้าหมาย ๔ ประการ คือ

๑. การบริการประชาชนจะต้องมีความสะดวกรวดเร็ว มีค่าใช้จ่ายเหมาะสม

๒. ให้ประชาชนเข้าถึงการบริการในด้านความยุติธรรมอย่างเท่าเทียมกัน

๓. การบังคับใช้กฎหมายต้องมีความเสมอภาค และเป็นธรรม และ

๔. ปริมาณคดีที่จะเข้าสู่ศาลจะต้องลดลง โดยจำแนกออกเป็น ๕ ยุทธศาสตร์

โดยสรุปยุทธศาสตร์ทั้ง ๕ ออกเป็นดังนี้

๑. ระบบการบริการประชาชน ซึ่งที่ผ่านมาหน่วยงานในกระบวนการยุติธรรมนั้น

ไม่ทันสมัย มีขั้นตอนมาก และมีหน่วยงานไม่ครอบคลุมทุกพื้นที่ จึงเกิดความล่าช้า จึงจะนำเทคโนโลยีสารสนเทศและหลักนิติวิทยาศาสตร์มาใช้ มีการจัดตั้งศาลยุติธรรม ศาลปกครองเพิ่มขึ้นให้ครอบคลุมทุกพื้นที่

๒. การบังคับใช้กฎหมายอย่างเสมอภาคและเป็นธรรม ซึ่งในประเทศไทยการบังคับใช้กฎหมายไม่มีประสิทธิภาพ เกิดการละเลยในการบังคับใช้ มีสาเหตุโดยประชาชนไม่รับรู้กฎหมายหรือรับรู้แล้วแต่ฝ่าฝืน รวมถึงเจ้าหน้าที่ผู้บังคับใช้กฎหมายนั้นใช้ดุลพินิจไม่เหมาะสม แนวทางในการแก้ไขจึงต้องปลูกฝังสำนึกความรับผิดชอบ ความเคารพกฎหมายแก่ประชาชนและผู้บังคับใช้กฎหมาย

๓. กระบวนการยุติธรรมทางเลือกและการมีส่วนร่วมในงานยุติธรรม ซึ่งปริมาณคดีที่เข้าสู่กระบวนการยุติธรรมมีจำนวนมาก และแนวโน้มเมื่อเปิดประชาคมอาเซียนแล้ว ข้อพิพาทต่างๆ จะมีจำนวนมากขึ้น จึงต้องกระบวนการทางเลือกมาเพิ่มเติม นั่นคือการไกล่เกลี่ย การประนีประนอมในทุกขั้นตอนและเปิดโอกาสให้องค์กรส่วนท้องถิ่น ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมตรงนี้ด้วย

๔. การสร้างองค์ความรู้ในงานยุติธรรม โดยบุคลากรในกระบวนการยุติธรรมมีจำนวนไม่เพียงพอ ขาดองค์ความรู้ จึงต้องคัดเลือกบุคลากรอย่างมีระบบมากกว่านี้ มีการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ใช้ดุลพินิจได้อย่างเหมาะสม และ

๕. การขับเคลื่อนและบูรณาการบริหารงานยุติธรรม โดยที่ผ่านมาแต่ละองค์กรทำยุทธศาสตร์แยกกัน ไม่คิดถึงแผนแม่บท จึงต้องทำให้ทุกหน่วยงานรับทราบถึงแผนแม่บทอย่างแท้จริง ว่าเกี่ยวข้องกับอะไรบ้าง เพื่อทำยุทธศาสตร์ให้สอดคล้องกัน

ทั้งนี้ ผู้รวบรวมได้นำข้อมูลที่สำคัญมารวมไว้ในหนังสือเล่มนี้ด้วย ได้แก่ ระเบียบคณะกรรมการตุลาการศาลยุติธรรม ว่าด้วยการสมัคร การสอบคัดเลือก และการสอบความรู้ เพื่อบรรจุเป็นข้าราชการตุลาการในตำแหน่งผู้ช่วยผู้พิพากษา พ.ศ. ๒๕๕๘ หลักเกณฑ์การตรวจและการให้คะแนน แบบการให้คะแนนการสอบปากเปล่า แบบหนังสือรับรองการประกอบวิชาชีพ และรายงานการปฏิรูปกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม “ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ” ดังสารบัญ

หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อท่านผู้อ่านทุกท่าน