คู่มือวิชากฎหมายปกครอง เพื่อประเมินเลื่อนระดับพนักงานสอบสวนผู้ชำนาญถึงผู้เชี่ยวชาญ เล่ม 1

คำนำ

ในการศึกษาอบรมพนักงานสอบสวนในระดับต่างๆ ของกองบังคับการสถาบันส่งเสริมงานสอบสวน กองบัญชาการสำนักงานกฎหมายและคดี สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ได้มีวิชากฎหมายปกครองเพื่อให้ผู้เข้ารับการฝึกอบรมได้มีความรู้ความเข้าใจสามารถนำไปใช้ในการทำงานเพื่อผดุงความเป็นธรรมในทางปกครอง อีกทั้งเป็นวิชาในการสอบประเมินเพื่อเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นในระดับตั้งแต่พนักงานสอบสวนผู้ชำนาญการ, ผู้ชำนาญการพิเศษ, ผู้ทรงคุณวุฒิ, ผู้เชี่ยวชาญ และพนักงานสอบสวนผู้เชี่ยวชาญพิเศษ ประกอบกับผู้รวบรวมเนื้อหาสาระของงานวิชาการเล่มนี้ ได้เข้ารับการอบรมหลักสูตรของศาลปกครอง เห็นว่าเป็นแบบอย่างที่ควรเผยแพร่ให้พนักงานสอบสวน

จึงขออนุญาตนำรายละเอียดที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับพนักงานสอบสวนและข้าราชการตำรวจ จึงได้นำมาปรับใช้กับงานปัจจุบันได้ตรงตามวัตถุประสงค์

ในการศึกษากฎหมายปกครองอย่างมีระบบนั้น ผู้ศึกษาควรจะเริ่มต้นเรียนให้รู้ว่าจะเริ่มต้นอย่างไรจึงจะเข้าใจง่ายไม่สับสนจากการที่ได้ทำการศึกษามาตั้งแต่ชั้นปริญญาตรี, ปริญญาโท, ปริญญาเอก และเนติบัณฑิตในด้านกฎหมายก็ไม่ได้มีอาจารย์แนะนำให้ศึกษาอย่างเป็นระบบทำให้เข้าใจยาก เมื่อมาศึกษาอย่างชัดแจ้งมากขึ้น จึงทำให้รู้ว่าผู้ที่ศึกษาควรเริ่มจากพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2542 ก่อน เนื่องจากกฎหมายดังกล่าวนี้ได้วางแนวทางของกฎหมายปกครองเพื่อให้ผู้มีสิทธิฟ้องคดีต่อศาลปกครอง อันประกอบด้วยพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 ในกรณีที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐใช้อำนาจโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายในการออกคำสั่งทางปกครอง และพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 อันเกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมายหรือเกิดจากการปฏิบัติหน้าที่ ฯลฯ พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 ในการที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐใช้ดุลพินิจในการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารและพระราชบัญญัติบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ.2540 ได้วางแนวทางของผู้บริหารราชการทางปกครองไว้เพื่อตรวจสอบถ่วงดุลการใช้อำนาจทางปกครองระหว่างหน่วยงานทางปกครอง, เจ้าหน้าที่ของรัฐด้วยกันหรือประชาชน

ผู้รวบรวมจึงขออ้างอิงเอกสารทางวิชาการของศาลปกครองโดยเฉพาะเนื้อหาสาระอันเกี่ยวข้องกับงานสอบสวนและข้าราชการตำรวจเพื่อใช้ประโยชน์ในการทำงานต่อไป ผู้ที่จะทำการศึกษาต้องทำความเข้าใจตั้งแต่อำนาจหน้าที่ของศาลปกครองที่จะรับ คำฟ้องหรือคำร้องไว้พิจารณาพิพากษาระหว่างหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ ฯลฯ ในการใช้อำนาจตามกฎหมายปกครอง ได้แก่ การใช้อำนาจตามกฎหมายพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539, พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 ฯลฯ จึงควรทำการศึกษาอย่างเป็นระบบเพื่อผู้ศึกษาจะเข้าใจเนื้อหาได้ชัดเจนและง่ายต่อการจดจำนำไปใช้

คุณประโยชน์ของตำราเล่มนี้ ขอมอบให้คณาจารย์ทุกท่านและประชาชนทุกคนที่ทำคุณประโยชน์ให้ประเทศชาติบ้านเมือง เพื่อประโยชน์สุขทั้งปวงเกิดกับแผ่นดินไทยและประชาชน

พ.ต.อ.ดร.สมชาย ว่องไวเมธี